Digitalisering en samenwerking als wapens in de strijd tegen zwerfvuil

Fost Plus reageert op aankondiging invoering statiegeld in Vlaanderen (De Tafel van Vier 06.09.2022)

Zwerfvuil is een doorn in ieders oog, inclusief dat van de bedrijven die hun verpakkingen op straat en in de natuur terugvinden. Het is duidelijk dat ondanks de vele inspanningen die vandaag al geleverd worden, we vooralsnog het zwerfvuil onvoldoende onder controle krijgen. Er zal meer nodig zijn om een duurzame gedragsverandering te realiseren. Fost Plus, Fevia en Comeos hebben daarom een voorstel op tafel gelegd bij de bevoegde ministers in de drie gewesten met een geïntegreerd plan om de strijd aan te gaan tegen zwerfvuil. Digitaal statiegeld is een van de vijf pijlers. 

‘Every Packaging Counts’ is een toekomstgericht actieplan waarover Fost Plus, Fevia en Comeos reeds geruime tijd in dialoog zijn met beleidsmakers en andere relevante partners. Hoewel nog niet alle details van dat actieplan vandaag al scherp zijn, mag het duidelijk zijn dat de verpakkende bedrijven vastberaden zijn om al het mogelijke te doen opdat elke verpakking die op de markt komt, gerecycleerd kan worden.    

Het voorstel bestaat uit vijf complementaire pijlers, ondersteund door slimme communicatie. 

1. De blauwe zak blijft de hoeksteen. Met dit uniek en performant systeem voor (thuis)consumptie bieden we de consument een laagdrempelige oplossing om alle PMD verpakkingen te sorteren. 
2. Preventie van verpakkingen is cruciaal, opdat zwerfvuil minder kans krijgt. Zo worden nieuwe business modellen met herbruikbare verpakkingen of zonder verpakkingen onderzocht. 
3. De Europese Single Use Plastics Directive stelt dat bedrijven die verpakkingen op de markt brengen vanaf 1 januari 2023 moeten instaan voor de kosten die gerelateerd zijn aan het zwerfvuil afkomstig van hun producten. Deze uitbreiding van de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid is een opportuniteit om zwerfvuil doelgerichter en (kosten)efficiënter aan te pakken. Beleid blijft uiteraard een overheidstaak, maar door Fost Plus een coördinerende rol te geven, als uniek (en gekend) aanspreekpunt voor bedrijven, gewesten en lokale besturen, worden er schaalvoordelen gecreëerd en zowel kennis als best practices gedeeld. 
4. We onderzoeken hoe we met digitaal statiegeld op een flexibele, innovatieve manier nog meer (drank)verpakkingen kunnen inzamelen. Op iedere verpakking komt een unieke code die geactiveerd wordt in de winkel. Wanneer de consument het drankblikje of -flesje thuis in de PMD-zak of buitenshuis in de (juiste) vuilnisbak gooit, krijg je je statiegeld terug. Digitaal statiegeld onderscheidt zich van klassieke oplossingen doordat de blauwe zak het hoofd-inzamelingskanaal blijft en het een oplossing biedt ongeacht waar de verpakking vrijkomt. 
5. Gezien zwerfvuil in feite het gevolg is van een mentaliteitsprobleem, pakken we gedragsverandering aan via een beloningsmechanisme. Daarom wordt verder ingezet op de Click. Wie verpakkingen van consumptie onderweg of opgeraapt zwerfvuil correct weggooit, krijgt hiervoor Circular UCoins of digitale punten. Vandaag zijn er reeds 7 steden en gemeenten actieve partner van de Click, net als een aantal grote bedrijven. Samen goed voor 185.000 clicks. Het is de bedoeling om de Click over heel het land uit te rollen.