Wim Geens nam begin dit jaar het roer over bij Fost Plus. We vroegen hem hoe hij zijn eerste honderd dagen beleefde en waar hij de voornaamste uitdagingen en opportuniteiten ziet voor de komende jaren. Het werd een boeiend gesprek over het groeiende belang van de circulaire economie, openbare netheid en de toekomst van Fost Plus.
Wat is jou het meest opgevallen in die eerste 100 dagen?
“Ik had natuurlijk al een vrij goed idee van waar Fost Plus mee bezig is, maar ik was toch wel verrast door de schaal en de efficiëntie van de systemen die we door de jaren hebben uitgebouwd. Nergens in de wereld vind je een dergelijk systeem en daar mogen we als Belgen best wel trots op zijn, vind ik. Ook het enorme draagvlak onder de leden, die samen een aanzienlijk deel van onze Belgische economie uitmaken, viel mij op. Tot slot kan ik rekenen op een team van bijzonder competente en gemotiveerde medewerkers.”
“Ik was ook onder de indruk van wat er onder mijn voorganger gerealiseerd werd. De invoering van de Nieuwe Blauwe Zak mag gerust een mijlpaal genoemd worden. Elk jaar recupereren we meer dan 250.000 ton verpakkingen die anders in het restafval zouden terechtkwamen. Van zo’n 15 naar gemiddeld 23 kilo per inwoner per jaar, dat is niet min.”
“Wat mensen veel minder zien, is dat er verderop in de keten zwaar geïnvesteerd werd om al die bijkomende verpakkingsmaterialen ook effectief te recycleren. Vandaag zijn al vier nieuwe sorteercentra operationeel met een vijfde in aanbouw en de komende twee jaar openen vijf nieuwe recyclagefabrieken specifiek voor plastic verpakkingsmaterialen de deuren – allemaal op Belgische bodem. Een perfect voorbeeld van een lokale circulaire economie die niet alleen voor extra recyclage zorgt, maar ook voor bijkomende investeringen en tewerkstelling.”
“De maatschappelijke context geeft ons als organisatie wind in de zeilen. Maar het betekent ook dat we onze verantwoordelijkheid ten volle moeten opnemen.”
Wat worden de grootste uitdagingen voor de komende jaren?
“De maatschappelijke relevantie van onze activiteiten is groter dan ooit. De urgentie van de klimaatproblematiek is in alle lagen van de bevolking doorgedrongen en bedrijven staan onder grote druk om hun verantwoordelijkheid op te nemen. Wij kunnen hen daarbij helpen. Want met elke verpakking die we recycleren, sparen we CO2 uit en vermijden we de ontginning van nieuwe grondstoffen. Uit gesprekken met leden merk ik dat ze dat steeds beter beseffen en dat het hen ook menens is. Recycleerbare verpakkingen en verpakkingen uit gerecycleerde materialen, waar mogelijk, geven hen een enorm competitief voordeel.”
“Maar ook vanuit macro-economisch en zelfs geopolitiek oogpunt neemt het belang van de circulaire economie toe. Stijgende materiaalprijzen en schaarser wordende grondstoffen bedreigen onze economische groei en onze welvaart. Denk maar aan de toeleveringsproblemen die we gezien hebben tijdens de coronacrisis. De oorlog in Oekraïne illustreert op pijnlijke wijze hoe afhankelijk we zijn van andere landen voor onze grondstoffen. Door de materialen die we hier hebben zoveel mogelijk in de keten te houden kunnen we die afhankelijkheid afbouwen.”
Waar kan Fost Plus het verschil maken?
“Technologie en innovatie spelen een belangrijke rol in de circulaire economie. Kijk maar naar de geavanceerde technologieën die we gebruiken in onze nieuwe sorteercentra om kunststoffen fijnmazig uit te sorteren en zo nieuwe recyclagestromen te creëren. Maar dat is nog maar het topje van de ijsberg. Overal wordt er volop geïnvesteerd in nieuwe projecten, zowel voor de inzameling (proefproject rond transport van PMD over het water), de sortering (testen met artificiële intelligentie) als de recyclage (nieuwe recyclagetechnologieën, zoals chemische recyclage).”
“Ik ben ervan overtuigd dat we met Fost Plus moeten inzetten op die nieuwe evoluties en ons thought leadership ten volle moeten opnemen in dit domein. We beschikken over een bijzonder competent team en hebben al heel veel kennis in huis. Die kennis moeten we nog veel meer ten dienste stellen van de burger en de maatschappij. Tegelijk mogen we niet denken dat we alles weten. Het blijft evengoed belangrijk om de brug te maken met andere stakeholders.”
In 2023 wordt de producentenverantwoordelijkheid uitgebreid naar het zwerfvuil. Hoe wil Fost Plus dit aanpakken?
“We kunnen dit op twee manieren bekijken. We kunnen de uitbreiding interpreteren als een puur financiële verantwoordelijkheid en gewoon de factuur betalen die men ons voorlegt. Maar ik zie het vooral als een kans om onze maatschappelijke verantwoordelijkheid op te nemen en daadwerkelijk bij te dragen aan een properder leefomgeving.”
“Iedereen ergert zich aan zwerfvuil. Het probleem staat hoog op de politieke agenda, op alle niveaus, en er is een duidelijke nood aan een efficiënt en effectief beleid. Vandaag zien we nog te veel versnippering. We moeten ook de krachten bundelen met andere sectoren en producenten. In tegenstelling met wat sommigen denken, bestaat zwerfvuil niet enkel uit verpakking.”
“Daarnaast wordt het ook cruciaal om burgers te betrekken in onze strijd. Ik zie heel wat potentieel in een initiatief als de Click, waarmee we goed gedrag kunnen belonen. Maar het gaat verder. Net zoals burgers thuis de gewoonte hebben hun verpakkingen te sorteren, moeten we ook buitenshuis die gedragsverandering doortrekken.”
“In die zin is de zwerfvuilverantwoordelijkheid een logische evolutie voor Fost Plus. De laatste jaren hebben we ons werkterrein sterk uitgebreid. We zijn overal aanwezig waar verpakkingen vrijkomen – op de werkvloer, op evenementen, in sportclubs en binnenkort dus ook op straat. En dat is nodig, want er gaan nog te veel verpakkingen verloren die perfect gerecycleerd kunnen worden. De tijd is rijp om onze nek uit te steken en samen met onze stakeholders de volgende, noodzakelijke stappen te zetten.”