Downloadbaar lesmateriaal 2e graad
Inhoud
Spring naar het item:
We raden je aan om deze achtergrondinformatie te lezen voor je aan de slag gaat met de lesfiches.
Maak je eigen selectie hieronder, of download het volledige pakket:
Het hele pakket downloaden(5.81 MB)Stap 1: Prikkel
Lesfiche
Prikkel
In deze stap worden de leerlingen geprikkeld rond het voorkomen en sorteren van huishoudelijk verpakkingsafval en formuleren ze een duurzaamheidsvraagstuk.
pdf
Tijdsduur
Prikkel: 50 minuten
Opdracht: 30 minuten
Doelen
- De leerlingen kunnen relevante informatie uit een krantenartikel, luisterfragment of video filteren en mondeling en schriftelijk weergeven.
- De leerlingen durven hun mening m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval te geven.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen kunnen aangeven wat zij interessant/leuk/ boeiend/herkenbaar vinden.
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
ET 1.17
De leerlingen geven feedback over hun eigen gedrag en dat van anderen bij een gebeurtenis aan de hand van aangereikte feedbacktechnieken.
2. Competenties in het Nederlands
ET 2.3
De leerlingen bepalen het onderwerp en de globale inhoud van geschreven en gesproken teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
ET 2.4
De leerlingen bepalen wat de hoofdgedachte en de hoofdpunten zijn in geschreven en gesproken teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
ET 2.5
De leerlingen selecteren relevante informatie in geschreven en gesproken teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
ET 2.7
De leerlingen nemen notities bij het lezen en beluisteren van teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
ET 2.11
De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
4. Digitale competentie en mediawijsheid
ET 4.2
De leerlingen gebruiken doelgericht en adequaat standaardfunctionaliteiten van digitale infrastructuur en toepassingen om digitaal inhouden te creëren, te delen en te beheren.
ET 4.3
De leerlingen gebruiken doelgericht en adequaat standaardfunctionaliteiten van digitale infrastructuur en toepassingen om digitaal te communiceren, samen te werken en te participeren aan initiatieven.
5. Sociaal-relationele competenties
ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, de fysieke en mentale grenzen en de emoties van anderen.
ET 5.5
De leerlingen zijn sociaal vaardig in informele en formele relaties.
ET 5.6
De leerlingen dragen tijdens groepsactiviteiten actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.7
De leerlingen zijn bereid om in dialoog hun mening te ontwikkelen en bij te sturen.
ET 7.8
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om op een geïnformeerde wijze in dialoog te gaan over maatschappelijke uitdagingen.
ET 7.9
De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie kan ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.
ET 7.11
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om vormen van inspraak, participatie en besluitvorming toe te passen, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.12
De leerlingen handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
ET 7.14
(Finaliteit doorstroom) De leerlingen illustreren hoe systeemdenken kan worden toegepast op duurzaamheidskwesties.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
ET 13.2
De leerlingen reflecteren over de impact van hun leeropvattingen en leerstrategieën en die van anderen met betrekking tot leerdomeinen in functie van mogelijke bijsturing.
ET 13.16
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
ET 13.18
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties
ET 15.4
De leerlingen maken onderbouwde en duurzame keuzes aan de hand van zelfbepaalde criteria en aangereikte strategieën rekening houdend met de gevolgen van hun keuzes op korte en lange termijn.
Stap 2: Onderzoeken
Lesfiche
Onderzoeken
In deze stap onderzoeken de leerlingen elementen van het duurzaamheidsvraagstuk in de eigen leefomgeving en interessesfeer om uiteindelijk een duurzaamheidsuitdaging te formuleren.
pdf
Tijdsduur
Onderzoeken: 50 minuten
Verdieping: 50 minuten
Beginsituatie
In stap 1 formuleerde je samen met de leerlingen een prikkelend duurzaamheidsvraagstuk. De leerlingen namen voor de les in groepjes drie foto’s van observaties binnen het duurzaamheidsvraagstuk.
Doelen
- De leerlingen durven hun mening m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval te geven.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- Verdieping: De leerlingen kennen het begrip ‘circulaire economie’ en kunnen het uitleggen in eigen woorden.
- Verdieping: De leerlingen kennen de ‘R-strategieën’ en kunnen in eigen woorden uitleggen hoe die bijdragen tot een circulaire economie.
- De leerlingen denken actief na over oorzaak-gevolgrelaties.
- Uitbreiding: De leerlingen formuleren een onderzoeksvraag.
- Uitbreiding: De leerlingen voeren een onderzoek uit.
- De leerlingen kunnen nadenken over waar zij iets aan kunnen en willen doen.
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
ET 1.17
De leerlingen geven feedback over hun eigen gedrag en dat van anderen bij een gebeurtenis aan de hand van aangereikte feedbacktechnieken.
2. Competenties in het Nederlands
ET 2.11
De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
5. Sociaal-relationele competenties
ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, de fysieke en mentale grenzen en de emoties van anderen.
ET 5.5
De leerlingen zijn sociaal vaardig in informele en formele relaties.
ET 5.6
De leerlingen dragen tijdens groepsactiviteiten actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
6. Competenties inzake wiskunde, exacte wetenschappen en technologie
ET 6.48
De leerlingen werken op een veilige en duurzame manier met materialen, chemische stoffen en technische en biologische systemen.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.7
De leerlingen zijn bereid om in dialoog hun mening te ontwikkelen en bij te sturen.
ET 7.8
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om op een geïnformeerde wijze in dialoog te gaan over maatschappelijke uitdagingen.
ET 7.9
De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie kan ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.
ET 7.11
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om vormen van inspraak, participatie en besluitvorming toe te passen, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.12
De leerlingen handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
ET 7.13
De leerlingen lichten de betekenis en het belang van duurzame ontwikkeling toe.
ET 7.14
(Finaliteit doorstroom) De leerlingen illustreren hoe systeemdenken kan worden toegepast op duurzaamheidskwesties.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
ET 13.1
De leerlingen beoordelen zowel het belang van specifieke leerdomeinen voor zichzelf als lerende als de relatie tussen hun competenties en de vereiste competenties van leerdomeinen.
ET 13.3
De leerlingen zetten een geschikte zoekstrategie in bij het selecteren van digitale en niet-digitale bronnen om een informatievraag te beantwoorden.
ET 13.4
De leerlingen gebruiken verklarende en oriënterende overzichten om informatie in een digitale en niet-digitale bron terug te vinden.
ET 13.5
De leerlingen beoordelen digitale en niet-digitale bronnen en informatie op betrouwbaarheid, correctheid en bruikbaarheid in functie van een informatievraag en aan de hand van criteria.
ET 13.6
De leerlingen verwerken digitale en niet-digitale informatie uit verschillende bronnen op een strategische manier tot een samenhangend en bruikbaar geheel.
ET 13.9
De leerlingen stellen verwerkte informatie voor volgens een zelf gekozen digitale en een niet-digitale presentatievorm.
ET 13.10
De leerlingen beheren zelf op structurele wijze informatie digitaal en niet-digitaal.
ET 13.11
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen formuleren, na analyse van een aangereikt probleem, een onderzoeksvraag en een hypothese.
ET 13.11
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen ontwikkelen een onderzoekende houding.
ET 13.12
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen voeren een onderzoekstechniek uit om digitale en niet-digitale gegevens te verwerven in functie van een onderzoeksvraag.
ET 13.12
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen doorlopen systematisch het probleemoplossend proces in functie van een probleemstelling.
ET 13.13
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen voeren een zelfgekozen en geschikte oplossingsstrategie uit in functie van een onderzoek of een probleem.
ET 13.14
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen formuleren een conclusie bij een onderzoeksvraag en een antwoord op een hypothese op basis van eigen onderzoeksresultaten.
ET 13.18
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
ET 13.16
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties
ET 15.5
De leerlingen maken onderbouwde en duurzame keuzes aan de hand van zelfbepaalde criteria en aangereikte strategieën rekening houdend met de gevolgen van hun keuzes op korte en lange termijn.
Werkblad
Onderzoeksplan
Deze bijlage is een aanzet voor een werkblad om een onderzoeksplan uit te werken.
docx
Stap 3: Ideeën voor actie
Lesfiche
Ideeën voor actie
In deze stap bedenken de leerlingen acties en kiezen ze een actie om uit te werken en uit te voeren.
pdf
Tijdsduur
50 minuten
Beginsituatie
In stap 2 kozen de leerlingen een duurzaamheidsuitdaging waar ze een oplossing voor kunnen en willen bedenken.
Doelen
- De leerlingen verkennen hun motivatie om zelf acties te ondernemen m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen kunnen nadenken over wat een geslaagde actie is.
- De leerlingen zijn bereid zich te engageren om een actie m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval uit te werken en uit te voeren.
2. Competenties in het Nederlands
ET 2.11
De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
5. Sociaal-relationele competenties
ET 5.6
De leerlingen dragen tijdens groepsactiviteiten actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.8
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om op een geïnformeerde wijze in dialoog te gaan over maatschappelijke uitdagingen.
ET 7.9
De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie kan ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.
ET 7.11
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om vormen van inspraak, participatie en besluitvorming toe te passen, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.12
De leerlingen handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
ET 7.13
De leerlingen lichten de betekenis en het belang van duurzame ontwikkeling toe.
ET 7.14
(Finaliteit doorstroom) De leerlingen illustreren hoe systeemdenken kan worden toegepast op duurzaamheidskwesties.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
ET 13.2
De leerlingen reflecteren over de impact van hun leeropvattingen en leerstrategieën en die van anderen met betrekking tot leerdomeinen in functie van mogelijke bijsturing.
ET 13.14
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en leerproces in functie van hun leerloopbaan.
ET 13.15
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen reguleren hun leeropvattingen, hun leerproces en hun leerresultaat aan de hand van strategieën.
ET 13.16
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
ET 13.16
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en leerproces in functie van hun leerloopbaan.
ET 13.17
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen reguleren hun leeropvattingen, hun leerproces en hun leerresultaat aan de hand van strategieën.
ET 13.16
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties
ET 15.1
De leerlingen genereren ideeën voor een uitdaging door exploratie van zelfgekozen technieken en methodieken.
ET 15.2
De leerlingen onderzoeken de uitvoerbaarheid van ideeën rekening houdend met zelf geselecteerde criteria.
ET 15.3
De leerlingen ontwikkelen één of meerdere doelstellingen voor het omzetten van ideeën in acties.
ET 15.4
De leerlingen maken efficiënte en bewuste keuzes met betrekking tot tijd en hulpmiddelen bij het stapsgewijs uitwerken van een zelfgekozen idee om één of meerdere zelfbepaalde doelstellingen te bereiken.
ET 15.5
De leerlingen maken onderbouwde en duurzame keuzes aan de hand van zelfbepaalde criteria en aangereikte strategieën rekening houdend met de gevolgen van hun keuzes op korte en lange termijn.
Stap 4: Actie
Werkblad
Actie voorbereiden
Deze bijlage is een aanzet voor een werkblad om een actie voor te bereiden.
docx
Stap 5: Reflectie
Lesfiche
Reflectie
In deze stap reflecteren de leerlingen over het leerproces en/of wisselen ze ervaringen en feedback uit.
pdf
Tijdsduur
Oefening 1: 25 minuten
Oefening 2: 25 minuten
Beginsituatie
De leerlingen voerden een actie uit.
Doelen
- De leerlingen kunnen kritisch omgaan met informatie, meningen of ideeën door opbouwende feedback te geven en te ontvangen m.b.t. een gedeelde ervaring.
- De leerlingen kunnen respectvol reageren op informatie, meningen en ideeën van anderen.
- De leerlingen kunnen een mening met argumenten vormen.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen kunnen kritisch nadenken over hun leerproces.
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
ET 1.17
De leerlingen geven feedback over hun eigen gedrag en dat van anderen bij een gebeurtenis aan de hand van aangereikte feedbacktechnieken.
2. Competenties in het Nederlands
ET 2.11
De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
5. Sociaal-relationele competenties
ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, de fysieke en mentale grenzen en de emoties van anderen.
ET 5.5
De leerlingen zijn sociaal vaardig in informele en formele relaties.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.9
De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie kan ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
ET 13.1
De leerlingen beoordelen zowel het belang van specifieke leerdomeinen voor zichzelf als lerende als de relatie tussen hun competenties en de vereiste competenties van leerdomeinen.
ET 13.2
De leerlingen reflecteren over de impact van hun leeropvattingen en leerstrategieën en die van anderen met betrekking tot leerdomeinen in functie van mogelijke bijsturing.
ET 13.13
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen beoordelen hun leerproces en hun leerresultaat op afgesproken momenten.
ET 13.14
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en leerproces in functie van hun leerloopbaan.
ET 13.15
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen reguleren hun leeropvattingen, hun leerproces en hun leerresultaat aan de hand van strategieën.
ET 13.15
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen beoordelen hun leerproces en hun leerresultaat op afgesproken momenten.
ET 13.16
(Finaliteit arbeidsmarkt) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
ET 13.16
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en leerproces in functie van hun leerloopbaan.
ET 13.17
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen reguleren hun leeropvattingen, hun leerproces en hun leerresultaat aan de hand van strategieën.
ET 13.18
(Finaliteit doorstroom en dubbele finaliteit) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.