Downloadbaar lesmateriaal 2e graad
Contents
Jump to the items for:
We raden je aan om dit achtergronddossier te lezen voor je aan de slag gaat met de lesfiches.
Download the entire package or select below.
Download complete package(8.39 MB)Stap 1: Prikkel
Lesfiche
Prikkel
In deze stap worden de leerlingen geprikkeld aan de hand van voorbeeldacties en formuleren ze een duurzaamheidsvraagstuk.
pdf
Duration
50 minuten + huiswerk
Goals
- De leerlingen verkennen hun mening en gevoel over het thema.
- De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen formuleren een duurzaamheidsvraagstuk.
- Optie: de leerlingen zien in dat duurzame ontwikkeling bestaat uit het integreren van People, Planet en Prosperity.
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
ET 1.17
De leerlingen geven feedback over hun eigen gedrag en dat van anderen bij een gebeurtenis aan de hand van aangereikte feedbacktechnieken.
4. Digitale competentie en mediawijsheid
ET 4.2
De leerlingen gebruiken doelgericht en adequaat standaardfunctionaliteiten van digitale infrastructuur en toepassingen om digitaal inhouden te creëren, te delen en te beheren.
ET 4.3
De leerlingen gebruiken doelgericht en adequaat standaardfunctionaliteiten van digitale infrastructuur en toepassingen om digitaal te communiceren, samen te werken en te participeren aan initiatieven.
5. Sociaal-relationele competenties
ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, de fysieke en mentale grenzen en de emoties van anderen.
ET 5.5
De leerlingen zijn sociaal vaardig in informele en formele relaties.
ET 5.6
De leerlingen dragen tijdens groepsactiviteiten actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.7
De leerlingen zijn bereid om in dialoog hun mening te ontwikkelen en bij te sturen.
ET 7.8
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om op een geïnformeerde wijze in dialoog te gaan over maatschappelijke uitdagingen.
ET 7.9
De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie kan ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.
ET 7.11
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om vormen van inspraak, participatie en besluitvorming toe te passen, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.12
De leerlingen handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
ET 7.14
De leerlingen illustreren hoe systeemdenken kan worden toegepast op duurzaamheidskwesties.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
ET 13.2
De leerlingen reflecteren over de impact van hun leeropvattingen en leerstrategieën en die van anderen met betrekking tot leerdomeinen in functie van mogelijke bijsturing.
ET 13.16
(BSO) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
ET 13.18
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties
ET 15.4
De leerlingen maken onderbouwde en duurzame keuzes aan de hand van zelfbepaalde criteria en aangereikte strategieën rekening houdend met de gevolgen van hun keuzes op korte en lange termijn.
Stap 2: Onderzoeken
Lesfiche
Onderzoeken
In deze stap onderzoeken de leerlingen elementen van het duurzaamheidsvraagstuk in de eigen leefomgeving en interessesfeer om uiteindelijk een duurzaamheidsuitdaging te formuleren.
pdf
Duration
75 minuten + 50 minuten groepswerk thuis, op locatie of in een klaslokaal met computers
Goals
- De leerlingen onderzoeken het zelf geformuleerde duurzaamheidsvraagstuk.
- De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen denken bewust na over oorzaak-gevolgrelaties binnen het duurzaamheidsvraagstuk.
- De leerlingen verbinden oorzaken met gevolgen binnen het duurzaamheidsvraagstuk.
- De leerlingen formuleren een onderzoeksvraag.
- De leerlingen formuleren (een) duurzaamheidsuitdaging(en).
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
ET 1.17
De leerlingen geven feedback over hun eigen gedrag en dat van anderen bij een gebeurtenis aan de hand van aangereikte feedbacktechnieken.
5. Sociaal-relationele competenties
ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, de fysieke en mentale grenzen en de emoties van anderen.
ET 5.5
De leerlingen zijn sociaal vaardig in informele en formele relaties.
ET 5.6
De leerlingen dragen tijdens groepsactiviteiten actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.7
De leerlingen zijn bereid om in dialoog hun mening te ontwikkelen en bij te sturen.
ET 7.8
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om op een geïnformeerde wijze in dialoog te gaan over maatschappelijke uitdagingen.
ET 7.9
De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie kan ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.
ET 7.11
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om vormen van inspraak, participatie en besluitvorming toe te passen, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.12
De leerlingen handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
ET 7.13
De leerlingen lichten de betekenis en het belang van duurzame ontwikkeling toe.
ET 7.14
De leerlingen illustreren hoe systeemdenken kan worden toegepast op duurzaamheidskwesties.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
ET 13.1
De leerlingen beoordelen zowel het belang van specifieke leerdomeinen voor zichzelf als lerende als de relatie tussen hun competenties en de vereiste competenties van leerdomeinen.
ET 13.3
De leerlingen zetten een geschikte zoekstrategie in bij het selecteren van digitale en niet-digitale bronnen om een informatievraag te beantwoorden.
ET 13.4
De leerlingen gebruiken verklarende en oriënterende overzichten om informatie in een digitale en niet-digitale bron terug te vinden.
ET 13.5
De leerlingen beoordelen digitale en niet-digitale bronnen en informatie op betrouwbaarheid, correctheid en bruikbaarheid in functie van een informatievraag en aan de hand van criteria.
ET 13.6
De leerlingen verwerken digitale en niet-digitale informatie uit verschillende bronnen op een strategische manier tot een samenhangend en bruikbaar geheel.
ET 13.9
De leerlingen stellen verwerkte informatie voor volgens een zelf gekozen digitale en een niet-digitale presentatievorm.
ET 13.10
De leerlingen beheren zelf op structurele wijze informatie digitaal en niet-digitaal.
ET 13.11
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen formuleren, na analyse van een aangereikt probleem, een onderzoeksvraag en een hypothese.
ET 13.11
(BSO) De leerlingen ontwikkelen een onderzoekende houding.
ET 13.12
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen voeren een onderzoekstechniek uit om digitale en niet-digitale gegevens te verwerven in functie van een onderzoeksvraag.
ET 13.12
(BSO) De leerlingen doorlopen systematisch het probleemoplossend proces in functie van een probleemstelling.
ET 13.13
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen voeren een zelfgekozen en geschikte oplossingsstrategie uit in functie van een onderzoek of een probleem.
ET 13.14
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen formuleren een conclusie bij een onderzoeksvraag en een antwoord op een hypothese op basis van eigen onderzoeksresultaten.
ET 13.18
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
ET 13.16
(BSO) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties
ET 15.5
De leerlingen maken onderbouwde en duurzame keuzes aan de hand van zelfbepaalde criteria en aangereikte strategieën rekening houdend met de gevolgen van hun keuzes op korte en lange termijn.
Werkblad
Onderzoeksplan
Deze bijlage is een aanzet voor een werkblad om een onderzoeksplan uit te werken.
docx
Lesfiche
Inhoudelijke verdieping
Deze lesfiche is een zijsprong met inhoudelijke verdieping rond de rol van afval in een circulaire economie.
pdf
Duration
Twee oefeningen van elk 25 minuten
Goals
- De leerlingen denken bewust na over de delen die nodig zijn voor een geheel.
- De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
- De leerlingen ervaren dat het perspectief van anderen leerrijk is.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen hebben inzicht in de achterliggende redenen en strategieën om aan duurzaam afval- en materialenbeheer te doen.
- De leerlingen hebben inzicht in de rol van afval in een circulaire economie.
- De leerlingen hebben inzicht in het model van de Vlaamse prioriteitenladder.
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
ET 1.17
De leerlingen geven feedback over hun eigen gedrag en dat van anderen bij een gebeurtenis aan de hand van aangereikte feedbacktechnieken.
5. Sociaal-relationele competenties
ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, de fysieke en mentale grenzen en de emoties van anderen.
ET 5.5
De leerlingen zijn sociaal vaardig in informele en formele relaties.
ET 5.6
De leerlingen dragen tijdens groepsactiviteiten actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.7
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.8
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om op een geïnformeerde wijze in dialoog te gaan over maatschappelijke uitdagingen.
ET 7.9
De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie kan ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.
ET 7.11
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om vormen van inspraak, participatie en besluitvorming toe te passen, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.12
De leerlingen handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
ET 7.13
De leerlingen lichten de betekenis en het belang van duurzame ontwikkeling toe.
ET 7.14
De leerlingen illustreren hoe systeemdenken kan worden toegepast op duurzaamheidskwesties.
Stap 3: Ideeën voor actie
Lesfiche
Ideeën voor actie
In deze stap bedenken de leerlingen acties en kiezen ze een actie om uit te werken en uit te voeren.
pdf
Duration
75 minuten + 50 minuten groepswerk thuis, op locatie of in een klaslokaal met computers
Goals
- De leerlingen formuleren criteria voor acties.
- De leerlingen toetsen ideeën en acties aan die criteria.
- De leerlingen bedenken nieuwe ideeën op basis van die criteria.
- De leerlingen vergelijken de impact van de verschillende bedachte acties door te kijken naar de gevolgen van de actie.
- De leerlingen kunnen kritisch omgaan met informatie, meningen of ideeën door opbouwende feedback te geven en ontvangen op een bedachte actie.
- De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen kiezen een actie om uit te werken en uit te voeren.
5. Sociaal-relationele competenties
ET 5.6
De leerlingen dragen tijdens groepsactiviteiten actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.8
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om op een geïnformeerde wijze in dialoog te gaan over maatschappelijke uitdagingen.
ET 7.9
De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie kan ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.
ET 7.11
De leerlingen hanteren aangereikte strategieën om vormen van inspraak, participatie en besluitvorming toe te passen, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.12
De leerlingen handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
ET 7.13
De leerlingen lichten de betekenis en het belang van duurzame ontwikkeling toe.
ET 7.14
De leerlingen illustreren hoe systeemdenken kan worden toegepast op duurzaamheidskwesties.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
ET 13.2
De leerlingen reflecteren over de impact van hun leeropvattingen en leerstrategieën en die van anderen met betrekking tot leerdomeinen in functie van mogelijke bijsturing.
ET 13.14
(BSO) De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en leerproces in functie van hun leerloopbaan.
ET 13.15
(BSO) De leerlingen reguleren hun leeropvattingen, hun leerproces en hun leerresultaat aan de hand van strategieën.
ET 13.16
(BSO) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
ET 13.16
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en leerproces in functie van hun leerloopbaan.
ET 13.17
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen reguleren hun leeropvattingen, hun leerproces en hun leerresultaat aan de hand van strategieën.
ET 13.16
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties
ET 15.1
De leerlingen genereren ideeën voor een uitdaging door exploratie van zelfgekozen technieken en methodieken.
ET 15.2
De leerlingen onderzoeken de uitvoerbaarheid van ideeën rekening houdend met zelf geselecteerde criteria.
ET 15.3
De leerlingen ontwikkelen één of meerdere doelstellingen voor het omzetten van ideeën in acties.
ET 15.4
De leerlingen maken efficiënte en bewuste keuzes met betrekking tot tijd en hulpmiddelen bij het stapsgewijs uitwerken van een zelfgekozen idee om één of meerdere zelfbepaalde doelstellingen te bereiken.
ET 15.5
De leerlingen maken onderbouwde en duurzame keuzes aan de hand van zelfbepaalde criteria en aangereikte strategieën rekening houdend met de gevolgen van hun keuzes op korte en lange termijn.
Stap 4: Actie
Werkblad
Actie uitwerken
Deze bijlage is een aanzet voor een werkblad om een actie uit te werken.
docx
Stap 5: Reflectie
Lesfiche
Reflectie
In deze stap reflecteren de leerlingen over het leerproces en/of wisselen ze ervaringen en feedback uit.
pdf
Duration
Twee oefeningen van elk 25 minuten
Goals
- De leerlingen denken kritisch na over hun leerproces.
- Hoe heb ik geleerd?
- Wat heb ik geleerd?
- Wat kan ik hiermee doen?
- De leerlingen blikken terug en vooruit.
- De leerlingen kunnen kritisch omgaan met informatie, meningen of ideeën door opbouwende feedback te geven en te ontvangen m.b.t. een of meerdere acties.
- De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen wisselen ervaringen uit met klasgenoten, andere klasgroepen of andere scholen.
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
ET 1.17
De leerlingen geven feedback over hun eigen gedrag en dat van anderen bij een gebeurtenis aan de hand van aangereikte feedbacktechnieken.
5. Sociaal-relationele competenties
ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, de fysieke en mentale grenzen en de emoties van anderen.
ET 5.5
De leerlingen zijn sociaal vaardig in informele en formele relaties.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
ET 7.9
De leerlingen zijn bereid om zich te engageren in de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen illustreren hoe men zich individueel en als groepslid kan engageren en actie kan ondernemen bij lokale, regionale, nationale of mondiale kwesties.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
ET 13.1
De leerlingen beoordelen zowel het belang van specifieke leerdomeinen voor zichzelf als lerende als de relatie tussen hun competenties en de vereiste competenties van leerdomeinen.
ET 13.2
De leerlingen reflecteren over de impact van hun leeropvattingen en leerstrategieën en die van anderen met betrekking tot leerdomeinen in functie van mogelijke bijsturing.
ET 13.13
(BSO) De leerlingen beoordelen hun leerproces en hun leerresultaat op afgesproken momenten.
ET 13.14
(BSO) De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en leerproces in functie van hun leerloopbaan.
ET 13.15
(BSO) De leerlingen reguleren hun leeropvattingen, hun leerproces en hun leerresultaat aan de hand van strategieën.
ET 13.15
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen beoordelen hun leerproces en hun leerresultaat op afgesproken momenten.
ET 13.16
(BSO) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.
ET 13.16
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en leerproces in functie van hun leerloopbaan.
ET 13.17
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen reguleren hun leeropvattingen, hun leerproces en hun leerresultaat aan de hand van strategieën.
ET 13.18
(ASO, KSO, TSO) De leerlingen versterken hun vaardigheden van samen leren in functie van gedeelde leerdoelen.