Downloadbaar lesmateriaal 1ste graad
Inhoud
Spring naar het item:
We raden je aan om deze achtergrondinformatie te lezen voor je aan de slag gaat met de lesfiches.
Maak je eigen selectie hieronder, of download het volledige pakket:
Het hele pakket downloaden(34.64 MB)Stap 1: Prikkel
Lesfiche
Prikkel
In deze stap worden de leerlingen geprikkeld rond het thema, vergaren ze basiskennis rond het thema en formuleren ze een duurzaamheidsvraagstuk.
pdf
Tijdsduur
Inhoudelijke inleiding: 50 minuten
Prikkel: 70 minuten
Opdracht: 30 minuten
Doelen
Inhoudelijke inleiding:
- De leerlingen weten wat ze kunnen doen om ervoor te zorgen dat huishoudelijk verpakkingsafval vermeden en gesorteerd wordt.
- De leerlingen kunnen keuzes m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval linken aan elkaar.
- De leerlingen kunnen zich inleven in personages en situaties m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval.
- De leerlingen durven hun mening m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval te geven.
- Uitbreiding: De leerlingen kennen het begrip ‘circulaire economie’ en kunnen het uitleggen in eigen woorden.
Prikkel:
- De leerlingen kunnen relevante informatie uit een krantenartikel, luisterfragment of video filteren en mondeling en schriftelijk weergeven.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen kunnen aangeven wat zij interessant/leuk/boeiend/herkenbaar vinden.
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
01.17
De leerlingen benoemen met behulp van richtvragen bij een gebeurtenis hun gedachten, gevoelens en gedrag en de gevolgen van die gebeurtenis voor zichzelf.
2. Competenties in het Nederlands
02.02
De leerlingen bepalen het onderwerp en de globale inhoud van geschreven en gesproken teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
02.03
De leerlingen bepalen wat de hoofdgedachte en de hoofdpunten zijn in geschreven en gesproken teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
02.04
De leerlingen selecteren relevante informatie in geschreven en gesproken teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
02.05
(A-stroom) De leerlingen nemen eenvoudige notities bij het lezen en beluisteren van teksten in functie van doelgerichte informatieverwerking en communicatie.
02.08
(A-stroom) De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
02.07
(B-stroom) De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
5. Sociaal-relationele competenties
05.02
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, fysieke en mentale grenzen en emoties van anderen.
05.04
De leerlingen demonstreren in informele en formele relaties geschikte sociale vaardigheden.
05.05
De leerlingen dragen in groepsactiviteiten met een welomschreven opdracht actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
07.07
De leerlingen onderbouwen een eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen, thema’s en trends met betrouwbare informatie en geldige argumenten.
07.08
De leerlingen participeren actief in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
07.09
De leerlingen illustreren het belang van individuele en gezamenlijke acties en engagement voor de samenleving.
07.10
De leerlingen onderscheiden inspraak, participatie en besluitvorming in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
07.11
De leerlingen handelen duurzaam in een schoolse context.
07.12
De leerlingen lichten de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties toe.
07.13
De leerlingen verklaren de impact van globale uitdagingen van duurzame ontwikkeling op het lokale niveau.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
13.02
De leerlingen reflecteren aan de hand van richtvragen over de impact van de eigen en andermans leeropvattingen en -strategieën op de uitvoering van een opdracht.
13.17
De leerlingen passen vaardigheden van samen leren toe om een leerdoel te realiseren.
15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties
15.04
De leerlingen maken onderbouwde keuzes aan de hand van aangereikte criteria en aangereikte strategieën.
Werkblad
Praatplaat en situatiekaarten
De praatplaat (bijlage 1) en de situatiekaarten (bijlage 2) als afzonderlijke, uitvergrote afbeeldingen.
zip
Werkblad
Prikkelende vragenlijst
Start het gesprek met deze vragenlijst. Laat leerlingen nadenken over hun omgang met huishoudelijk verpakkingsafval en verhoog hun alertheid.
pdf
Stap 2: Onderzoeken
Lesfiche
Onderzoeken
In deze stap onderzoeken de leerlingen elementen van het duurzaamheidsvraagstuk in de eigen leefomgeving en interessesfeer om uiteindelijk een duurzaamheidsuitdaging te formuleren.
pdf
Tijdsduur
Onderzoeken: 50 minuten
Verdieping: 50 minuten
Beginsituatie
In stap 1 formuleerde je samen met de leerlingen een prikkelend duurzaamheidsvraagstuk. De leerlingen namen voor de les in groepjes drie foto’s van observaties binnen het duurzaamheidsvraagstuk.
Doelen
- De leerlingen durven hun mening m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval te geven.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- Verdieping: De leerlingen kennen het begrip ‘circulaire economie’ en kunnen het uitleggen in eigen woorden.
- Verdieping: De leerlingen kennen de ‘R-strategieën’ en kunnen in eigen woorden uitleggen hoe die bijdragen tot een circulaire economie.
- De leerlingen denken actief na over oorzaak-gevolgrelaties.
- De leerlingen kunnen nadenken over waar zij iets aan kunnen en willen doen.
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
01.17
De leerlingen benoemen met behulp van richtvragen bij een gebeurtenis hun gedachten, gevoelens en gedrag en de gevolgen van die gebeurtenis voor zichzelf. (transversaal)
2. Competenties in het Nederlands
02.08
(A-stroom) De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
02.07
(B-stroom) De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
5. Sociaal-relationele competenties
05.02
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, fysieke en mentale grenzen en emoties van anderen.
05.04
De leerlingen demonstreren in informele en formele relaties geschikte sociale vaardigheden.
05.05
De leerlingen dragen in groepsactiviteiten met een welomschreven opdracht actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
07.07
De leerlingen onderbouwen een eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen, thema’s en trends met betrouwbare informatie en geldige argumenten.
07.08
De leerlingen participeren actief in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
07.09
De leerlingen illustreren het belang van individuele en gezamenlijke acties en engagement voor de samenleving.
07.10
De leerlingen onderscheiden inspraak, participatie en besluitvorming in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
07.12
De leerlingen lichten de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties toe.
07.13
De leerlingen verklaren de impact van globale uitdagingen van duurzame ontwikkeling op het lokale niveau.
07.14
De leerlingen illustreren wederzijdse beïnvloeding tussen maatschappelijke domeinen.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
13.01
De leerlingen beoordelen zowel het belang van een opdracht voor zichzelf als lerende als de relatie tussen de eigen en de vereiste competenties voor de uitvoering van de opdracht.
13.03
De leerlingen hanteren een geschikte zoekstrategie uit een aantal aangereikte bij het selecteren van digitale en niet-digitale bronnen en informatie om een aangereikte informatievraag te beantwoorden.
13.04
De leerlingen gebruiken verklarende en oriënterende overzichten om informatie in een digitale en niet-digitale bron terug te vinden.
13.05
De leerlingen beoordelen aan de hand van aangereikte richtvragen de geselecteerde digitale en niet-digitale bronnen en informatie op bruikbaarheid, correctheid en betrouwbaarheid.
13.06
De leerlingen verwerken digitale en niet digitale informatie uit één of een beperkt aantal bronnen volgens een aangereikt stappenplan tot een samenhangend en bruikbaar geheel.
13.07
De leerlingen stellen verwerkte informatie voor volgens een aangereikte digitale en niet-digitale presentatiemethode.
13.08
De leerlingen beheren informatie digitaal en niet-digitaal volgens een aangereikte structuur.
13.09
De leerlingen formuleren voor een afgebakend probleem een onderzoeksvraag aan de hand van aangereikte criteria.
13.10
De leerlingen formuleren een hypothese in functie van een onderzoeksvraag aan de hand van aangereikte criteria.
13.11
De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek uit om digitale en niet-digitale gegevens te verwerven i.f.v. een onderzoeksvraag.
13.13
De leerlingen formuleren een antwoord op een onderzoeksvraag of hypothese aan de hand van aangereikte richtlijnen.
13.17
De leerlingen passen vaardigheden van samen leren toe om een leerdoel te realiseren.
15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties
15.04
De leerlingen maken onderbouwde keuzes aan de hand van aangereikte criteria en aangereikte strategieën.
Stap 3: Ideeën voor actie
Lesfiche
Ideeën voor actie
In deze stap bedenken de leerlingen acties en kiezen ze een actie om uit te werken en uit te voeren.
pdf
Tijdsduur
50 minuten
Beginsituatie
In stap 2 kozen de leerlingen een duurzaamheidsuitdaging waar ze een oplossing voor kunnen en willen bedenken.
Doelen
- De leerlingen verkennen hun motivatie om zelf acties te ondernemen m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen kunnen nadenken over wat een geslaagde actie is.
- De leerlingen zijn bereid zich te engageren om een actie m.b.t. huishoudelijk verpakkingsafval uit te werken en uit te voeren.
2. Competenties in het Nederlands
02.08
(A-stroom) De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
02.07
(B-stroom) De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
5. Sociaal-relationele competenties
05.05
De leerlingen dragen in groepsactiviteiten met een welomschreven opdracht actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
07.05
De leerlingen hanteren strategieën om tot constructieve oplossingen voor conflictsituaties te komen.
07.08
De leerlingen participeren actief in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
07.09
De leerlingen illustreren het belang van individuele en gezamenlijke acties en engagement voor de samenleving.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
13.02
De leerlingen reflecteren aan de hand van richtvragen over de impact van de eigen en andermans leeropvattingen en -strategieën op de uitvoering van een opdracht.
13.12
De leerlingen voeren een oplossingsstrategie systematisch uit i.f.v. een onderzoek of een probleem.
13.13
De leerlingen formuleren een antwoord op een onderzoeksvraag of hypothese aan de hand van aangereikte richtlijnen.
13.15
De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en hun doorlopen leerproces aan de hand van richtvragen.
13.17
De leerlingen passen vaardigheden van samen leren toe om een leerdoel te realiseren.
15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties
15.01
De leerlingen genereren ideeën voor een uitdaging aan de hand van aangereikte technieken en methodieken en in een gestructureerd en afgebakend kader.
15.02
De leerlingen onderzoeken de uitvoerbaarheid van ideeën rekening houdend met aangereikte criteria.
15.03
De leerlingen werken stapsgewijs een zelfgekozen idee uit door het doelmatig inzetten van tijd en hulpmiddelen.
15.04
De leerlingen maken onderbouwde keuzes aan de hand van aangereikte criteria en aangereikte strategieën.
Stap 4: Actie
Werkblad
Actie voorbereiden
Deze bijlage is een aanzet voor een werkblad om een actie voor te bereiden.
docx
Stap 5: Reflectie
Lesfiche
Reflectie
In deze stap reflecteren de leerlingen over hun leerproces en/of wisselen ze ervaringen en feedback uit.
pdf
Tijdsduur
Oefening 1: 25 minuten
Oefening 2: 25 minuten
Beginsituatie
De leerlingen voerden een actie uit.
Doelen
- De leerlingen kunnen kritisch omgaan met informatie, meningen of ideeën door opbouwende feedback te geven en te ontvangen m.b.t. een gedeelde ervaring.
- De leerlingen kunnen respectvol reageren op informatie, meningen en ideeën van anderen.
- De leerlingen kunnen een mening met argumenten vormen.
- De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
- De leerlingen kunnen kritisch nadenken over hun leerproces.
1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid
01.15
De leerlingen verwoorden met behulp van richtvragen welke gebeurtenissen hen zelfvertrouwen geven en welke gebeurtenissen hen onzeker maken in het kader van hun welbevinden.
01.17
De leerlingen benoemen met behulp van richtvragen bij een gebeurtenis hun gedachten, gevoelens en gedrag en de gevolgen van die gebeurtenis voor zichzelf.
2. Competenties in het Nederlands
02.08
(A-stroom) De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
02.07
(B-stroom) De leerlingen nemen deel aan schriftelijke en mondelinge interactie in functie van doelgerichte communicatie.
5. Sociaal-relationele competenties
05.02
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, fysieke en mentale grenzen en emoties van anderen.
05.04
De leerlingen demonstreren in informele en formele relaties geschikte sociale vaardigheden.
7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven
07.09
De leerlingen illustreren het belang van individuele en gezamenlijke acties en engagement voor de samenleving.
13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken
13.01
De leerlingen beoordelen zowel het belang van een opdracht voor zichzelf als lerende als de relatie tussen de eigen en de vereiste competenties voor de uitvoering van de opdracht.
13.02
De leerlingen reflecteren aan de hand van richtvragen over de impact van de eigen en andermans leeropvattingen en -strategieën op de uitvoering van een opdracht.
13.14
De leerlingen beoordelen hun leerproces en -resultaat op afgesproken momenten en aan de hand van aangereikte criteria.
13.15
De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en hun doorlopen leerproces aan de hand van richtvragen.