Downloadbaar lesmateriaal 1ste graad

Hier vind je het downloadbaar lesmateriaal waar je zelfstandig mee aan de slag kan gaan. In het achtergronddossier ontdek je wat duurzaam afval- en materialenbeheer precies betekent en waarom het zo belangrijk is. Je leert er ook hoe je op school kan werken aan duurzaam afval- en materialenbeheer door kennis te maken met de didactische concepten die aan de basis liggen van het lesmateriaal. Zo krijg je inzicht in de modulaire opbouw van het lesmateriaal en het leerproces achter de stappen die nodig zijn om jouw leerlingen te engageren.

Tutorial Actiegericht werken

In deze tutorial maak je kennis met het stappenplan waarmee 'Ik zie wat jij niet ziet' leerlingen wil stimuleren om na te denken over en bewuste keuzes te maken voor een duurzame omgang met verpakkingsafval: de projectontwerper. Dit stappenplan, dat vertrekt vanuit het principe van actiegericht werken, is de rode draad doorheen dit lesmateriaal.

Voor elke stap van de projectontwerper vind je hieronder een lesvoorbereiding die jou werkvormen, tips, inspiratie en mogelijkheden voor differentiatie aanreikt. Het lesmateriaal is opgebouwd vanuit een transversale aanpak en is dus afgestemd op eindtermen uit de transversale sleutelcompetenties. Bij de vertaling van de geselecteerde eindtermen naar de klaspraktijk is het belangrijk om deze eindtermen te combineren met eindtermen uit de inhoudelijke sleutelcompetenties. Je combineert elementen uit de downloadbare lesvoorbereidingen dus best met je eigen vakinhouden en de inhoud uit het achtergronddossier. Waar en hoe je dat doet, wordt duidelijk aangegeven in de lesvoorbereidingen. Naast de lesvoorbereidingen vind je twee bijbehorende werkbladen met opdrachten en evaluatieformulieren om te personaliseren en te integreren in je eigen werkbladen.

Play video

Meer tutorials

Begeleiding op maat

Voor meer uitgebreide toelichting en begeleiding op maat kan je je laten ondersteunen door Djapo via een eenmalige nascholing (project) of meerdere nascholingen en coachings (traject) voor leerkrachten. Tijdens een project verduidelijken de experten van Djapo de didactiek en voeren ze enkele werkvormen uit ter illustratie. Tijdens een traject krijg je daarbovenop een meetinstrument aangereikt, zodat de experten van Djapo jou doelgericht kunnen begeleiden en jij meer gericht aan de slag kan gaan met je leerlingen. Je wordt ook ondersteund via coachings die zich toespitsen op jouw vragen en noden tijdens het project.

Contents

Jump to the items for:

We raden je aan om dit achtergronddossier te lezen voor je aan de slag gaat met de lesfiches.

Achtergronddossier

Download the entire package or select below.

Download complete package(8.51 MB)

Stap 1: Prikkel

Lesfiche

Prikkel

In deze stap worden de leerlingen geprikkeld aan de hand van voorbeeldacties en formuleren ze een duurzaamheidsvraagstuk.
pdf

Duration

50 minuten + huiswerk

Goals

  • De leerlingen verkennen hun mening en gevoel over het thema.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
  • De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen formuleren een duurzaamheidsvraagstuk.
  • Optie: de leerlingen zien in dat duurzame ontwikkeling bestaat uit het integreren van People, Planet en Prosperity.

1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid

ET 1.17
De leerlingen benoemen met behulp van richtvragen bij een gebeurtenis hun gedachten, gevoelens en gedrag en de gevolgen van die gebeurtenis voor zichzelf.

4. Digitale competentie en mediawijsheid

ET 4.1
De leerlingen demonstreren basisvaardigheden om digitaal inhouden te creëren en te delen.
ET 4.2
De leerlingen demonstreren basisvaardigheden om digitaal samen te werken, te communiceren en te participeren aan initiatieven.

5. Sociaal-relationele competenties

ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, fysieke en mentale grenzen en emoties van anderen.
ET 5.4
De leerlingen demonstreren in informele en formele relaties geschikte sociale vaardigheden.
ET 5.5
De leerlingen dragen in groepsactiviteiten met een welomschreven opdracht actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.

7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven

ET 7.7
De leerlingen onderbouwen een eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen, thema’s en trends met betrouwbare informatie en geldige argumenten.
ET 7.8
De leerlingen participeren actief in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.9
De leerlingen illustreren het belang van individuele en gezamenlijke acties en engagement voor de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen onderscheiden inspraak, participatie en besluitvorming in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.11
De leerlingen handelen duurzaam in een schoolse context.
ET 7.12
De leerlingen lichten de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties toe.
ET 7.13
De leerlingen verklaren de impact van globale uitdagingen van duurzame ontwikkeling op het lokale niveau.

13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken

ET 13.2
De leerlingen reflecteren aan de hand van richtvragen over de impact van de eigen en andermans leeropvattingen en -strategieën op de uitvoering van een opdracht.
ET 13.17
De leerlingen passen vaardigheden van samen leren toe om een leerdoel te realiseren.

15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties

ET 15.4
De leerlingen maken onderbouwde keuzes aan de hand van aangereikte criteria en aangereikte strategieën.

Stap 2: Onderzoeken

Lesfiche

Onderzoeken

In deze stap onderzoeken de leerlingen elementen van het duurzaamheidsvraagstuk in de eigen leefomgeving en interessesfeer om uiteindelijk een duurzaamheidsuitdaging te formuleren.
pdf

Duration

75 minuten + 50 minuten groepswerk thuis, op locatie of in een klaslokaal met computers

Goals

  • De leerlingen onderzoeken het zelf geformuleerde duurzaamheidsvraagstuk.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
  • De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen denken bewust na over oorzaak-gevolgrelaties binnen het duurzaamheidsvraagstuk.
  • De leerlingen verbinden oorzaken met gevolgen binnen het duurzaamheidsvraagstuk.
  • De leerlingen formuleren een onderzoeksvraag.
  • De leerlingen formuleren (een) duurzaamheidsuitdaging(en).

1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid

ET 1.17
De leerlingen benoemen met behulp van richtvragen bij een gebeurtenis hun gedachten, gevoelens en gedrag en de gevolgen van die gebeurtenis voor zichzelf. (transversaal)

5. Sociaal-relationele competenties

ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, fysieke en mentale grenzen en emoties van anderen.
ET 5.4
De leerlingen demonstreren in informele en formele relaties geschikte sociale vaardigheden.
ET 5.5
De leerlingen dragen in groepsactiviteiten met een welomschreven opdracht actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.

7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven

ET 7.7
De leerlingen onderbouwen een eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen, thema’s en trends met betrouwbare informatie en geldige argumenten.
ET 7.8
De leerlingen participeren actief in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.9
De leerlingen illustreren het belang van individuele en gezamenlijke acties en engagement voor de samenleving.
ET 7.10
De leerlingen onderscheiden inspraak, participatie en besluitvorming in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.12
De leerlingen lichten de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties toe.
ET 7.13
De leerlingen verklaren de impact van globale uitdagingen van duurzame ontwikkeling op het lokale niveau.
ET 7.14
De leerlingen illustreren wederzijdse beïnvloeding tussen maatschappelijke domeinen.

13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken

ET 13.1
De leerlingen beoordelen zowel het belang van een opdracht voor zichzelf als lerende als de relatie tussen de eigen en de vereiste competenties voor de uitvoering van de opdracht.
ET 13.3
De leerlingen hanteren een geschikte zoekstrategie uit een aantal aangereikte bij het selecteren van digitale en niet-digitale bronnen en informatie om een aangereikte informatievraag te beantwoorden.
ET 13.4
De leerlingen gebruiken verklarende en oriënterende overzichten om informatie in een digitale en niet-digitale bron terug te vinden.
ET 13.5
De leerlingen beoordelen aan de hand van aangereikte richtvragen de geselecteerde digitale en niet-digitale bronnen en informatie op bruikbaarheid, correctheid en betrouwbaarheid.
ET 13.6
De leerlingen verwerken digitale en niet digitale informatie uit één of een beperkt aantal bronnen volgens een aangereikt stappenplan tot een samenhangend en bruikbaar geheel.
ET 13.7
De leerlingen stellen verwerkte informatie voor volgens een aangereikte digitale en niet-digitale presentatiemethode.
ET 13.8
De leerlingen beheren informatie digitaal en niet-digitaal volgens een aangereikte structuur.
ET 13.9
De leerlingen formuleren voor een afgebakend probleem een onderzoeksvraag aan de hand van aangereikte criteria.
ET 13.10
De leerlingen formuleren een hypothese in functie van een onderzoeksvraag aan de hand van aangereikte criteria.
ET 13.11
De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek uit om digitale en niet-digitale gegevens te verwerven i.f.v. een onderzoeksvraag.
ET 13.13
De leerlingen formuleren een antwoord op een onderzoeksvraag of hypothese aan de hand van aangereikte richtlijnen.
ET 13.17
De leerlingen passen vaardigheden van samen leren toe om een leerdoel te realiseren.

15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties

ET 15.4
De leerlingen maken onderbouwde keuzes aan de hand van aangereikte criteria en aangereikte strategieën.
Werkblad

Onderzoeksplan

Deze bijlage is een aanzet voor een werkblad om een onderzoeksplan uit te werken.
docx
Lesfiche

Inhoudelijke verdieping

Deze lesfiche is een zijsprong met inhoudelijke verdieping rond de rol van afval in een circulaire economie.
pdf

Duration

Twee oefeningen van elk 25 minuten

Goals

  • De leerlingen denken bewust na over de delen die nodig zijn voor een geheel.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
  • De leerlingen ervaren dat het perspectief van anderen leerrijk is.
  • De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen hebben inzicht in de achterliggende redenen en strategieën om aan duurzaam afval- en materialenbeheer te doen.
  • De leerlingen hebben inzicht in de rol van afval in een circulaire economie.
  • De leerlingen hebben inzicht in het model van de Vlaamse prioriteitenladder.

1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid

ET 1.17
De leerlingen benoemen met behulp van richtvragen bij een gebeurtenis hun gedachten, gevoelens en gedrag en de gevolgen van die gebeurtenis voor zichzelf.

5. Sociaal-relationele competenties

ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, fysieke en mentale grenzen en emoties van anderen.
ET 5.4
De leerlingen demonstreren in informele en formele relaties geschikte sociale vaardigheden.
ET 5.5
De leerlingen dragen in groepsactiviteiten met een welomschreven opdracht actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.

7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven

ET 7.7
De leerlingen onderbouwen een eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen, thema’s en trends met betrouwbare informatie en geldige argumenten.
ET 7.8
De leerlingen participeren actief in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.12
De leerlingen lichten de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties toe.
ET 7.13
De leerlingen verklaren de impact van globale uitdagingen van duurzame ontwikkeling op het lokale niveau.
ET 7.14
De leerlingen illustreren wederzijdse beïnvloeding tussen maatschappelijke domeinen.

Stap 3: Ideeën voor actie

Lesfiche

Ideeën voor actie

In deze stap bedenken de leerlingen acties en kiezen ze een actie om uit te werken en uit te voeren.
pdf

Duration

75 minuten + 50 minuten groepswerk thuis, op locatie of in een klaslokaal met computers

Goals

  • De leerlingen kunnen nieuwe ideeën genereren door de zinvolle eigenschappen van een eerste idee te benoemen en te gebruiken.
  • De leerlingen vergelijken de impact van de verschillende bedachte acties door te kijken naar de gevolgen van de actie.
  • De leerlingen kunnen kritisch omgaan met informatie, meningen of ideeën door opbouwende feedback te geven en ontvangen m.b.t. een of meerdere acties.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
  • De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen kiezen een actie om uit te werken en uit te voeren.

5. Sociaal-relationele competenties

ET 5.5
De leerlingen dragen in groepsactiviteiten met een welomschreven opdracht actief bij aan de uitwerking van een gezamenlijk resultaat.

7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven

ET 7.5
De leerlingen hanteren strategieën om tot constructieve oplossingen voor conflictsituaties te komen.
ET 7.8
De leerlingen participeren actief in schoolse situaties, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen.
ET 7.9
De leerlingen illustreren het belang van individuele en gezamenlijke acties en engagement voor de samenleving.

13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken

ET 13.2
De leerlingen reflecteren aan de hand van richtvragen over de impact van de eigen en andermans leeropvattingen en -strategieën op de uitvoering van een opdracht.
ET 13.12
De leerlingen voeren een oplossingsstrategie systematisch uit i.f.v. een onderzoek of een probleem.
ET 13.13
De leerlingen formuleren een antwoord op een onderzoeksvraag of hypothese aan de hand van aangereikte richtlijnen.
ET 13.15
De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en hun doorlopen leerproces aan de hand van richtvragen.
ET 13.17
De leerlingen passen vaardigheden van samen leren toe om een leerdoel te realiseren.

15. Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties

ET 15.1
De leerlingen genereren ideeën voor een uitdaging aan de hand van aangereikte technieken en methodieken en in een gestructureerd en afgebakend kader.
ET 15.2
De leerlingen onderzoeken de uitvoerbaarheid van ideeën rekening houdend met aangereikte criteria.
ET 15.3
De leerlingen werken stapsgewijs een zelfgekozen idee uit door het doelmatig inzetten van tijd en hulpmiddelen.
ET 15.4
De leerlingen maken onderbouwde keuzes aan de hand van aangereikte criteria en aangereikte strategieën.

Stap 4: Actie

Werkblad

Actie uitwerken

Deze bijlage is een aanzet voor een werkblad om een actie uit te werken.
docx

Stap 5: Reflectie

Lesfiche

Reflectie

In deze stap reflecteren de leerlingen over het leerproces en/of wisselen ze ervaringen en feedback uit.
pdf

Duration

Twee oefeningen van elk 25 minuten

Initial situation


 

Goals

  • De leerlingen denken kritisch na over hun leerproces.
    • Hoe heb ik geleerd?
    • Wat heb ik geleerd?
    • Wat kan ik hiermee doen?
  • De leerlingen blikken terug en vooruit.
  • De leerlingen kunnen kritisch omgaan met informatie, meningen of ideeën door opbouwende feedback te geven en te ontvangen m.b.t. een of meerdere acties.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
  • De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen wisselen ervaringen uit met klasgenoten, andere klasgroepen of andere scholen.

1. Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn/gezondheid

ET 1.15
De leerlingen verwoorden met behulp van richtvragen welke gebeurtenissen hen zelfvertrouwen geven en welke gebeurtenissen hen onzeker maken in het kader van hun welbevinden.
ET 1.17
De leerlingen benoemen met behulp van richtvragen bij een gebeurtenis hun gedachten, gevoelens en gedrag en de gevolgen van die gebeurtenis voor zichzelf.

5. Sociaal-relationele competenties

ET 5.2
De leerlingen houden in interacties rekening met de opvattingen, fysieke en mentale grenzen en emoties van anderen.
ET 5.4
De leerlingen demonstreren in informele en formele relaties geschikte sociale vaardigheden.

7. Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven

ET 7.9
De leerlingen illustreren het belang van individuele en gezamenlijke acties en engagement voor de samenleving.

13. Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken

ET 13.1
De leerlingen beoordelen zowel het belang van een opdracht voor zichzelf als lerende als de relatie tussen de eigen en de vereiste competenties voor de uitvoering van de opdracht.
ET 13.2
De leerlingen reflecteren aan de hand van richtvragen over de impact van de eigen en andermans leeropvattingen en -strategieën op de uitvoering van een opdracht.
ET 13.14
De leerlingen beoordelen hun leerproces en -resultaat op afgesproken momenten en aan de hand van aangereikte criteria.
ET 13.15
De leerlingen analyseren sterktes en zwaktes van hun leerresultaat en hun doorlopen leerproces aan de hand van richtvragen.
Download complete package(8.51 MB)