Downloadbaar lesmateriaal 3e graad

Hier vind je het downloadbaar lesmateriaal waar je zelfstandig mee aan de slag kan gaan. In het achtergronddossier ontdek je wat duurzaam omgaan met huishoudelijk verpakkingsafval precies betekent en waarom het zo belangrijk is. Je leert er ook hoe je op school kan werken aan duurzaam afval- en materialenbeheer door kennis te maken met de didactische concepten die aan de basis liggen van het lesmateriaal. Zo krijg je inzicht in de modulaire opbouw van het lesmateriaal en het leerproces achter de stappen die nodig zijn om jouw leerlingen te engageren.

Tutorial Actiegericht werken

In deze tutorial maak je kennis met het stappenplan waarmee 'Ik zie wat jij niet ziet' leerlingen wil stimuleren om na te denken over en bewuste keuzes te maken voor een duurzame omgang met verpakkingsafval: de projectontwerper. Dit stappenplan, dat vertrekt vanuit het principe van actiegericht werken, is de rode draad doorheen dit lesmateriaal.

Voor elke stap van de projectontwerper vind je hieronder een lesvoorbereiding die jou werkvormen, tips, inspiratie en mogelijkheden voor differentiatie aanreikt. Het lesmateriaal is opgebouwd vanuit een transversale aanpak en is dus afgestemd op vakoverschrijdende eindtermen en de latere sleutelcompetenties met een transversaal karakter. Bij de vertaling van de geselecteerde eindtermen naar de klaspraktijk is het belangrijk om deze eindtermen te combineren met specifieke eindtermen, bijvoorbeeld de onderzoekscompetenties. Je combineert elementen uit de downloadbare lesvoorbereidingen dus best met je eigen vakinhouden en de inhoud uit het achtergronddossier. Waar en hoe je dat doet, wordt duidelijk aangegeven in de lesvoorbereidingen. Naast de lesvoorbereidingen vind je twee bijbehorende werkbladen met opdrachten en evaluatieformulieren om te personaliseren en te integreren in je eigen werkbladen.

Video afspelen

Meer tutorials

Begeleiding op maat

Voor meer uitgebreide toelichting en begeleiding op maat kan je je laten ondersteunen door Djapo via een eenmalige nascholing (project) of meerdere nascholingen en coachings (traject) voor leerkrachten. Tijdens een project verduidelijken de experten van Djapo de didactiek en voeren ze enkele werkvormen uit ter illustratie. Tijdens een traject krijg je daarbovenop een meetinstrument aangereikt, zodat de experten van Djapo jou doelgericht kunnen begeleiden en jij meer gericht aan de slag kan gaan met je leerlingen. Je wordt ook ondersteund via coachings die zich toespitsen op jouw vragen en noden tijdens het project.

Inhoud

Spring naar het item:

We raden je aan om dit achtergronddossier te lezen voor je aan de slag gaat met de lesfiches.

Achtergronddossier

Maak je eigen selectie hieronder, of download het volledige pakket:

Het hele pakket downloaden(8.39 MB)

Stap 1: Prikkel

Lesfiche

Prikkel

In deze stap worden de leerlingen geprikkeld aan de hand van voorbeeldacties en formuleren ze een duurzaamheidsvraagstuk.
pdf

Tijdsduur

50 minuten + huiswerk

Doelen

  • De leerlingen verkennen hun mening en gevoel over het thema.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
  • De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen formuleren een duurzaamheidsvraagstuk.
  • Optie: de leerlingen zien in dat duurzame ontwikkeling bestaat uit het integreren van People, Planet en Prosperity.

Stam

ET 1
De leerlingen brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk.
ET 4
De leerlingen blijven, ondanks moeilijkheden, een doel nastreven.
ET 5
De leerlingen houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen.
ET 8
De leerlingen benutten leerkansen in diverse situaties.
ET 11
De leerlingen kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen aan de hand van relevante criteria.
ET 18
De leerlingen gedragen zich respectvol.
ET 19
De leerlingen dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen.

Leren leren

ET 1
De leerlingen werken systematisch.

Context 4 (Omgeving en duurzame ontwikkeling)

ET 2
De leerlingen herkennen in duurzaamheidsvraagstukken de verwevenheid tussen economische, sociale en ecologische aspecten en herkennen de invloed van techniek en beleid.

Context 5 (Politiek-juridische samenleving)

ET 2
De leerlingen passen inspraak, participatie en besluitvorming toe in reële schoolse situaties.

Stap 2: Onderzoeken

Lesfiche

Onderzoeken

In deze stap onderzoeken de leerlingen elementen van het duurzaamheidsvraagstuk in de eigen leefomgeving en interessesfeer om uiteindelijk een duurzaamheidsuitdaging te formuleren.
pdf

Tijdsduur

75 minuten + 50 minuten groepswerk thuis, op locatie of in een klaslokaal met computers

Doelen

  • De leerlingen onderzoeken het zelf geformuleerde duurzaamheidsvraagstuk.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
  • De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen denken bewust na over oorzaak-gevolgrelaties binnen het duurzaamheidsvraagstuk.
  • De leerlingen verbinden oorzaken met gevolgen binnen het duurzaamheidsvraagstuk.
  • De leerlingen formuleren een onderzoeksvraag.
  • De leerlingen formuleren (een) duurzaamheidsuitdaging(en).

Stam

ET 1
De leerlingen brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk.
ET 4
De leerlingen blijven, ondanks moeilijkheden, een doel nastreven.
ET 5
De leerlingen houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen.
ET 8
De leerlingen benutten leerkansen in diverse situaties.
ET 11
De leerlingen kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen aan de hand van relevante criteria.
ET 13
De leerlingen kunnen onderwerpen benaderen vanuit verschillende invalshoeken
ET 17
De leerlingen toetsen de eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen en trends aan verschillende standpunten.
ET 18
De leerlingen gedragen zich respectvol.
ET 19
De leerlingen dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen.

Context 4 (Omgeving en duurzame ontwikkeling)

ET 2
De leerlingen herkennen in duurzaamheidsvraagstukken de verwevenheid tussen economische, sociale en ecologische aspecten en herkennen de invloed van techniek en beleid.

Context 5 (Politiek-juridische samenleving)

ET 2
De leerlingen passen inspraak, participatie en besluitvorming toe in reële schoolse situaties.
ET 3
De leerlingen zoeken naar mogelijkheden om zelf duurzaam gebruik te maken van ruimte, grondstoffen, goederen, energie en vervoermiddelen.
ET 13
De leerlingen geven voorbeelden die duidelijk maken hoe de mondialisering voordelen, problemen en conflicten inhoudt.

Context 7 (Socioculturele samenleving)

ET 2
De leerlingen gaan constructief om met verschillen tussen mensen en levensopvattingen.
Werkblad

Onderzoeksplan

Deze bijlage is een aanzet voor een werkblad om een onderzoeksplan uit te werken.
docx
Lesfiche

Inhoudelijke verdieping

Deze lesfiche is een zijsprong met inhoudelijke verdieping rond de rol van afval in een circulaire economie.
pdf

Tijdsduur

Twee oefeningen van elk 25 minuten

Doelen

  • De leerlingen denken bewust na over de delen die nodig zijn voor een geheel.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
  • De leerlingen ervaren dat het perspectief van anderen leerrijk is.
  • De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen hebben inzicht in de achterliggende redenen en strategieën om aan duurzaam afval- en materialenbeheer te doen.
  • De leerlingen hebben inzicht in de rol van afval in een circulaire economie.
  • De leerlingen hebben inzicht in het model van de Vlaamse prioriteitenladder.

Stam

ET 1
De leerlingen brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk.
ET 5
De leerlingen houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen.
ET 11
De leerlingen kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen aan de hand van relevante criteria.
ET 13
De leerlingen kunnen onderwerpen benaderen vanuit verschillende invalshoeken.
ET 17
De leerlingen toetsen de eigen mening over maatschappelijke gebeurtenissen en trends aan verschillende standpunten.
ET 18
De leerlingen gedragen zich respectvol.
ET 19
De leerlingen dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen.

Context 4 (Omgeving en duurzame ontwikkeling)

ET 2
De leerlingen herkennen in duurzaamheidsvraagstukken de verwevenheid tussen economische, sociale en ecologische aspecten en herkennen de invloed van techniek en beleid.

Context 5 (Politiek-juridische samenleving)

ET 2
De leerlingen passen inspraak, participatie en besluitvorming toe in reële schoolse situaties.

Context 7 (Socioculturele samenleving)

ET 2
De leerlingen gaan constructief om met verschillen tussen mensen en levensopvattingen.

Stap 3: Ideeën voor actie

Lesfiche

Ideeën voor actie

In deze stap bedenken de leerlingen acties en kiezen ze een actie om uit te werken en uit te voeren.
pdf

Tijdsduur

75 minuten + 50 minuten groepswerk thuis, op locatie of in een klaslokaal met computers

Doelen

  • De leerlingen formuleren criteria voor acties.
  • De leerlingen toetsen ideeën en acties aan die criteria.
  • De leerlingen bedenken nieuwe ideeën op basis van die criteria.
  • De leerlingen vergelijken de impact van de verschillende bedachte acties door te kijken naar de gevolgen van de actie.
  • De leerlingen kunnen kritisch omgaan met informatie, meningen of ideeën door opbouwende feedback te geven en ontvangen op een bedachte actie.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
    De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen kiezen een actie om uit te werken en uit te voeren.

Stam

ET 2
De leerlingen kunnen originele ideeën en oplossingen ontwikkelen en uitvoeren.
ET 11
De leerlingen kunnen gegevens, handelwijzen en redeneringen ter discussie stellen aan de hand van relevante criteria.
ET 12
De leerlingen zijn bekwaam om alternatieven af te wegen en een bewuste keuze te maken.
ET 13
De leerlingen kunnen onderwerpen benaderen vanuit verschillende invalshoeken.
ET 19
De leerlingen dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen.
ET 21
De leerlingen verwerven inzicht in de eigen sterke en zwakke punten.
ET 25
De leerlingen stellen kwaliteitseisen aan hun eigen werk en aan dat van anderen.
ET 27
De leerlingen dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander.

Context 4 (Omgeving en duurzame ontwikkeling)

ET 1
De leerlingen participeren aan milieubeleid en -zorg op school.
ET 3
De leerlingen zoeken naar mogelijkheden om zelf duurzaam gebruik te maken van ruimte, grondstoffen, goederen, energie en vervoermiddelen.
ET 4
De leerlingen zoeken naar duurzame oplossingen om de lokale en globale leefomgeving te beïnvloeden en te verbeteren.

Leren leren

ET 7
De leerlingen evalueren de gekozen oplossingswijze en de oplossing en gaan eventueel op zoek naar een alternatief.
ET 9
De leerlingen sturen hun leerproces, beoordelen het op doelgerichtheid en passen het zo nodig aan.
ET 10
De leerlingen kunnen feedback geven en ontvangen over hun leerervaringen.
ET 11
De leerlingen kunnen het eigen aandeel in slagen en mislukken inschatten.

Stap 4: Actie

Werkblad

Actie uitwerken

Deze bijlage is een aanzet voor een werkblad om een actie uit te werken.
docx

Stap 5: Reflectie

Lesfiche

Reflectie

In deze stap reflecteren de leerlingen over het leerproces en/of wisselen ze ervaringen en feedback uit.
pdf

Tijdsduur

Twee oefeningen van elk 25 minuten

Doelen

  • De leerlingen denken kritisch na over hun leerproces.
    • Hoe heb ik geleerd?
    • Wat heb ik geleerd?    
    • Wat kan ik hiermee doen?
  • De leerlingen blikken terug en vooruit.
  • De leerlingen kunnen kritisch omgaan met informatie, meningen of ideeën door opbouwende feedback te geven en te ontvangen m.b.t. een of meerdere acties.
  • De leerlingen onderbouwen hun mening met argumenten.
  • De leerlingen staan open voor en luisteren naar de mening van anderen.
  • De leerlingen wisselen ervaringen uit met klasgenoten, andere klasgroepen of andere scholen.

Stam

ET 21
De leerlingen verwerven inzicht in de eigen sterke en zwakke punten.
ET 25
De leerlingen stellen kwaliteitseisen aan hun eigen werk en aan dat van anderen.

Leren leren

ET 7
De leerlingen evalueren de gekozen oplossingswijze en de oplossing en gaan eventueel op zoek naar een alternatief.
ET 9
De leerlingen sturen hun leerproces, beoordelen het op doelgerichtheid en passen het zo nodig aan.
ET 10
De leerlingen kunnen feedback geven en ontvangen over hun leerervaringen.
ET 11
De leerlingen kunnen het eigen aandeel in slagen en mislukken inschatten.
Het hele pakket downloaden(8.39 MB)