De drie regeringen in ons land zijn het erover eens dat een statiegeldsysteem onontbeerlijk is om de strijd tegen zwerfvuil op te drijven. Vlaams minister van omgeving Zuhal Demir wil daarbij alle kansen geven aan een innovatief systeem van slim, digitaal statiegeld, zoals voorgesteld door de bedrijven die dranken op de markt brengen, de federaties die hen vertegenwoordigen en Fost Plus. In Wallonië loopt in parallel een studie die de verschillende pistes voor statiegeld onderzoekt, waaronder de digitale. Uiterlijk eind dit jaar worden de beslissingen genomen, onder meer op basis van de resultaten van pilootprojecten.
Pilootprojecten
De eerste twee pilootprojecten starten nu op. In de gesloten omgeving van de bedrijfsterreinen van Corda Campus in Hasselt en KBC in Leuven zal het technologische platform van respectievelijk het consortium bestaande uit Cegeka, Twintag en Verhaert enerzijds en Unbox anderzijds getest worden. De focus van deze eerste pilootprojecten ligt op het testen van de technologie om via de unieke codes op de drankverpakkingen en de identificatie van de blauwe vuilnisbakken het betaalde statiegeld terug te krijgen. De pilootprojecten lopen nog tot eind juni.
Lokale besturen betrekken
In parallel werden ook de gesprekken met de lokale besturen opgestart. In vier webinars werden steden, gemeentes en intercommunales ingelicht over het ganse ontwikkelingstraject en hun specifieke rol in het project. Zij worden in die context bevraagd over de afvalinzameling in de openbare ruimte. Dat geeft hen de kans om hun ervaringen en visie te delen. De resultaten van deze enquête zullen verder verwerkt worden in werksessies met de lokale besturen. Deze vinden plaats in de loop van juni.
Uitgangspunt: het comfort van de burger behouden
De bedrijven die verpakte producten op de markt brengen in ons land engageren zich al jaren in de strijd tegen zwerfvuil en willen de lat nog hoger leggen. Comeos, Fevia en Fost Plus werkten daarom een voorstel uit voor een slim, digitaal statiegeldsysteem dat verder bouwt op het goed en uniek werkend systeem voor recyclage in ons land. Slim statiegeld werd eerst onderzocht in een haalbaarheidsstudie door advieskantoor PwC en daarna geconcretiseerd in een roadmap met heldere tussentijdse doelstellingen. In die roadmap worden alle vraagstukken van technische, technologische, juridische of communicatieve aard samengebracht en uitgewerkt. Het gaat bijvoorbeeld om de unieke codes of de platformen waarop het systeem moet draaien. Uit de haalbaarheidsstudie bleek al dat zo’n digitaal statiegeldsysteem de beste manier is om zowel zwerfvuil effectief aan te pakken als het comfort van de blauwe zak voor de burger te behouden. Met dit innovatieve systeem moet de grote meerderheid van consumenten, die al 25 jaar lang hun blikjes en flesjes netjes in de blauwe zak steken, hun gedrag niet omgooien en kan België dus zijn hoge inzamel- en recyclagegraad behouden.
Vlaanderen
De OVAM lanceerde begin februari, op vraag van minister Demir, een specifieke projectoproep voor Vlaamse pilootprojecten. Om deze pilootprojecten op te volgen werden langs Vlaamse kant een stuurgroep en een klankbordgroep met een adviserende rol opgezet. Uit de veertien indieners die gehoor gaven aan die projectoproep werden drie bedrijven weerhouden. De stuurgroep weerhield uiteindelijk twee concrete pilootprojecten. Ondertussen wordt ook testprotocol voor de volgende fase, in een halfopen omgeving, opgesteld.
Wallonië
In Wallonië loopt een studie waaraan Fost Plus haar medewerking verleent. Deze studie, onder leiding van onderzoeksbureau RDC onderzoekt de verschillende opties voor statiegeld in België. De eerste resultaten worden in juli verwacht. De Waalse studie zal maximaal gebruikmaken van de resultaten van de Vlaamse pilootprojecten. Er is afstemming tussen beide trajecten in de twee Gewesten. Zo is het Waalse Gewest opgenomen in de klankbordgroep van het Vlaamse piloottraject en zit de OVAM ook in de stuurgroep van de Waalse statiegeldstudie. Het Brussels Gewest volgt de werkzaamheden op via haar deelname aan de stuurgroep van de studie in Wallonië en de klankbordgroep in Vlaanderen.
Minder zwerfvuil en meer recyclage
Als onderdeel van een geïntegreerde aanpak van zwerfvuil kan slim statiegeld ons land aan de Europese top houden op het vlak van het inzamelen en recycleren van drankverpakkingen. Volgens de studie van PwC is het de meest effectieve en voor de consument meest gebruiksvriendelijke manier om ook de verpakkingen die vandaag nog ontsnappen in het zwerfvuil of restafval in te zamelen voor recyclage. Elke woning, elke blauwe zak en elke openbare (blauwe) vuilnisbak wordt immers een inzamelpunt van statiegeldflessen en -blikjes.
Slim statiegeld is een flexibele, moderne oplossing gelinkt aan hedendaagse consumptietrends buitenshuis, dat zorgt dat we ook in de strijd tegen zwerfvuil voorloper worden.
Meer informatie en context vind je op onze projectpagina - Every Packaging Counts.
