PPWR Insights 4 – Van recyclage naar preventie: een noodzakelijke shift

De nieuwe Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) markeert een belangrijke koerswijziging in het verpakkingsbeleid van de Europese Unie. In deze blog zoomen we in op één van de belangrijkste pijlers: preventie van verpakkingsafval, zoals vastgelegd in artikel 43 van de PPWR.

Reductiedoelstellingen per lidstaat

Tot nu toe lag de nadruk in het Europese verpakkingsbeleid voornamelijk op de selectieve inzameling en recyclage. Maar recycleren alleen is niet genoeg. De PPWR maakt duidelijk dat minder verpakkingen produceren de eerste stap is in de afvalhiërarchie. Lidstaten moeten het verpakkingsafval per hoofd van de bevolking tegenover het referentiejaar 2018 verminderen met:

• 5% tegen 2030
• 10% tegen 2035
• 15% tegen 2040

De PPWR bevat basisregels die voor alle EU-landen gelden. Als een land ziet dat het de reductiestreefdoelen dreigt te missen, mag het tijdig extra maatregelen nemen om de doelstellingen alsnog te halen. Denk bijvoorbeeld aan extra marktverboden of hergebruiksquota die hoger liggen dan het EU-minimum.

Gewicht en volume van verpakkingen minimaliseren

Voor bedrijven betekent dit een fundamentele herziening van hun verpakkingsstrategieën. Het gaat niet langer alleen om de recycleerbaarheid van de verpakking, maar ook over de noodzaak en het nut van de verpakking. Deze vragen komen centraal te staan:

• Is deze verpakking echt nodig?
• Kan het product in een navulbare of herbruikbare verpakking worden aangeboden?
• Kan het verpakkingsvolume verminderd worden zonder de productkwaliteit of veiligheid aan te tasten?

De PPWR verplicht bedrijven om hun verpakkingen tegen 1 januari 2030 terug te brengen tot het strikt noodzakelijke: zo weinig mogelijk materiaal, zonder in te boeten op veiligheid, hygiëne of gebruiksgemak voor de consument. 

Tegen 2027 worden geharmoniseerde Europese normen uitgewerkt die verduidelijken wanneer een verpakking niet zwaarder of groter is dan nodig, en hoe je dat als bedrijf kunt aantonen.

Wachten tot 2030 is echter geen optie: vanaf 12 augustus 2026 moet je al kunnen laten zien dat je onnodige of buitensporige verpakking vermijdt en je verpakkingsontwerpen stap voor stap in lijn brengt met deze nieuwe eisen.

Excessieve verpakkingen aanpakken

De PPWR verbiedt expliciet het gebruik van excessieve verpakkingen. Denk aan onnodige dubbele verpakkingen of oversized dozen met veel lucht. Zulke praktijken zullen niet langer toegestaan zijn. De focus ligt op efficiëntie en proportionaliteit.

De lege ruimte in gegroepeerde verpakkingen, transportverpakkingen of e-commerceverpakkingen die het product beschermen tijdens de verzending naar de consument moet minder dan 50% bedragen. Daarbij geldt dat vulmateriaal meetelt als lege ruimte. De berekeningsmethode hiervoor is nog niet gepubliceerd.

Er is een uitzondering voorzien voor:

• Verkoopverpakkingen die ook als e-commerceverpakking gebruikt worden
• Herbruikbare verpakkingen binnen een systeem van hergebruik