Hoewel Belgische consumenten het niet zullen merken, worden de verpakkingen van enkele van hun favoriete snacks later dit jaar uitgerust met onwaarneembare watermerken. Bedoeling is om zo verpakkingen van voedsel apart te sorteren van verpakkingen van cosmetica, hygiëneproducten, kleding en andere non-food. Het is voor het eerst dat dergelijke testen plaatsvinden op nationale schaal met verpakkingen die door echte consumenten aangekocht en weggegooid werden.
Uitdaging: recyclaat voor voedselverpakkingen
De Europese PPWR wetgeving vereist dat tegen 2030 elke voedselverpakking minstens 10% gerecycleerd materiaal bevat. Voor plastic types zoals PET, de meest gebruikte plastic-soort voor drankflessen, is dat vandaag al veelal het geval. Echter, voor flexibele verpakkingen is er vandaag geen recyclaat geschikt voor voedingstoepassingen beschikbaar. Folies en films in polypropylene (PP) of polyethylene (PE) worden wel apart gesorteerd en gerecycleerd maar er kan geen onderscheid gemaakt worden tussen verpakkingen waar voeding ingezeten heeft en verpakkingen van non-food toepassingen. Daardoor wordt het recyclaat niet veilig beschouwd om opnieuw voedingsverpakkingen mee te maken. Het recyclaat wordt dus wel opnieuw gebruikt, maar niet in circulaire, 1-op-1 toepassingen. Hoewel verwacht wordt dat chemische recyclage een belangrijke rol zal spelen in het behalen van de Europese doelstelling, is het minstens even belangrijk om de mogelijkheden van nieuwe technologieën ter ondersteuning van mechanische recyclage te onderzoeken, zoals digitale watermerken. Mechanische recyclage is op vandaag de meeste efficiënte manier om recyclaat te creëren.
Watermerken op Belgische snackverpakkingen
Fost Plus zet samen met Digimarc, wereldleider in digitale watermerken, een pilootproject op, in de schoot van het HolyGrail 2030-Circular Packaging Initiatieve project . HolyGrail 2030 is een initiatief van AIM-European Brands Association. De bedoeling is om flexibele voedselverpakkingen uit PP te voorzien van een watermerk zodat deze vanuit de blauwe zak apart gesorteerd kunnen worden. Na de operationele testen, wordt de economische haalbaarheid bevestigd door de toepassingen van het recyclaat van deze specifieke stroom te onderzoeken. Bijkomend kunnen inzichten in de gebruikte en gesorteerde verpakkingen op het niveau van de productreferentie toelaten om specifiek consumentengedrag te analyseren. Met deze informatie kunnen merken hun duurzaamheidsinitiatieven versterken. Uiteindelijk kan er zo een business case gemaakt worden.
Wat gebeurt er concreet?
- Stap 1. Verpakkingen van onder andere Ferrero, Mondelez en Pepsico bestemd voor de Belgische winkelrekken zullen in de komende maanden voorzien worden van een onwaarneembaar watermerk.
- Stap 2. De consument sorteert de gebruikte verpakking in de blauwe zak. Na inzameling wordt deze gesorteerd in een van de zes Belgische sorteercentra, in 16 materiaalstromen.
- Stap 3. Vanaf begin 2026, vertrekt de gesorteerde stroom flexibele PP-verpakkingen naar het sorteercentrum van Hündgen in Duitsland (zo’n 200 km van Brussel). Dit sorteercentrum werd eerder al uitgerust met specifieke technologie om de watermerken te detecteren, als onderdeel van het HolyGrail 2.0-project, de voorloper van HolyGrail 2030.
- Stap 4. De PP-stroom wordt gesorteerd in food versus non-food verpakkingen (incl. verpakkingen zonder watermerk).
- Stap 5. De food-stroom - verpakkingen waar voeding ingezeten heeft - vertrekt vervolgens naar recyclage. Er zullen verschillende recyclagetechnologieën getest worden om finaal voedselveilig recyclaat te bekomen.
We onderzoeken verschillende scenario’s om flexibele verpakkingen zoals chipszakjes te recycleren tot nieuwe verpakkingen voor voeding. Digitale watermerken maken de weg vrij voor de implementatie van financieel gezonde en duurzame technologieën. Deze testen met films en folies zijn een primeur. Het is niet voor niets dat we dit in België doen. Onze hoogtechnologische sorteercentra garanderen reeds loepzuivere stromen. Door nu ook watermerkherkenning toe te voegen, zetten we de laatste stap richting echt circulaire recyclage.
Retailers, brand owners en recycleurs die een bijdrage kunnen leveren aan dit project, kunnen contact opnemen met Mikaël Vandeskelde (mikael.vandeskelde@fostplus.be).