De Vlaamse regering besliste eind 2022 om de strijd tegen zwerfvuil op te drijven en te starten met de uitwerking van een innovatief systeem van digitaal statiegeld. Volgens de bedrijven die dranken op de markt brengen, alsook de federaties die hen vertegenwoordigen en Fost Plus, kiest Vlaams minister van omgeving Zuhal Demir daarmee voor de meest gebruiksvriendelijke en toekomstgerichte oplossing om zwerfvuil effectief aan te pakken. Ook in de Waalse en Brussel deelstaatregeringen lopen de gesprekken. De sector maakt zich sterk dat digitaal statiegeld zo snel mogelijk uitgerold kan worden als onderdeel van een globale aanpak tegen zwerfvuil. Eind dit jaar worden de beslissingen genomen.
Daarvoor werd een heldere roadmap met tussentijdse doelstellingen opgemaakt. In die roadmap worden alle vraagstukken van technische, technologische, juridische of communicatieve aard samengebracht en uitgewerkt. Het gaat bijvoorbeeld om de unieke codes of de platformen waarop het systeem moet draaien.
Bedoeling is ook om vanaf het einde van het tweede kwartaal, eind juni, de eerste pilootprojecten op te zetten waarin deze elementen in realistische omstandigheden getest worden. Langs Vlaamse kant vond ondertussen het eerste overleg plaats met zowel de stuurgroep die de pilootprojecten opvolgt als de klankbordgroep die een adviserende rol heeft.
De OVAM lanceerde eerder, op vraag van minister Demir, specifieke projectoproepen voor Vlaamse pilootprojecten. Uit de veertien indieners die gehoor gaven aan die projectoproep werden drie bedrijven weerhouden. Hun voorstellen om bij te dragen aan de testen worden nu verder onderzocht om te bepalen welke elementen geïntegreerd kunnen worden in het onderzoekstraject.
In Wallonië loopt een studie waaraan Fost Plus haar medewerking verleent.
In parallel ging de stakeholder outreach van start. Fost Plus, Fevia, Comeos en de betrokken bedrijven gaan rond de tafel zitten met alle belanghebbende partijen.
Uitgangspunt:het comfort van de burger behouden
De bedrijven die verpakte producten op de markt brengen in ons land engageren zich al jaren in de strijd tegen zwerfvuil en willen de lat nog hoger leggen. Comeos, Fevia en Fost Plus werkten daarom samen met PwC een haalbaarheidsstudie uit voor een innovatief, digitaal statiegeldsysteem dat verder bouwt op het goed en uniek werkend systeem voor recyclage in ons land. Daaruit blijkt duidelijk dat zo’n digitaal statiegeldsysteem haalbaar is én de beste manier is om zowel zwerfvuil effectief aan te pakken als het comfort en het succes van de blauwe zak voor de burger te behouden. Met dit innovatieve systeem moet de grote meerderheid van consumenten, die al 25 jaar lang hun blikjes en flesjes netjes in de blauwe zak steken, hun gedrag niet omgooien.
Bij een digitaal statiegeldsysteem krijgt elke drankverpakking een waarde en een unieke code. Die laat toe om bij aankoop statiegeld te laten betalen en na gebruik kunnen consumenten zelf hun statiegeld recupereren door hun lege verpakking en de gepaste vuilnisbak of -zak te scannen, ongeacht waar en wanneer ze consumeren. De studie van PwC bevestigde ook dat er verschillende technologische oplossingen mogelijk zijn om daarbij eventuele fraude tegen te gaan.
Minder zwerfvuil en meer recyclage
Als onderdeel van een geïntegreerde aanpak van zwerfvuil kan digitaal statiegeld ons land aan de Europese top houden op het vlak van het inzamelen en recycleren van drankverpakkingen. Volgens de studie van PwC is het de meest effectieve en voor de consument meest gebruiksvriendelijke manier om ook de verpakkingen die vandaag nog ontsnappen in het zwerfvuil in te zamelen voor recyclage. Elke woning, elke blauwe zak en elke openbare (blauwe) vuilnisbak wordt immers een inzamelpunt van statiegeldflessen en -blikjes.
Digitaal statiegeld is een flexibele, moderne oplossing gelinkt aan hedendaagse comsumptietrends buitenshuis, dat zorgt dat we ook in de strijd tegen zwerfvuil voorloper worden.
Meer informatie en context vind je op onze projectpagina - Every Packaging Counts.
