Een recyclage-oplossing voor elke verpakking

 

Fost Plus als motor van de circulaire verpakkingseconomie. 

Sinds de start van het huis-aan-huis inzamelsysteem voor huishoudelijke verpakkingen, gaan de recyclagecijfers gestaag omhoog. Over de jaren heen kon België zich zo in de Europese top plaatsen voor de recyclage van huishoudelijk verpakkingsafval. Er liggen echter nog uitdagingen voor ons. Fost Plus en de sectorfederaties Fevia, Comeos en Detic lichten toe hoe zij deze aanpakken.

Efficiënt systeem

Fost Plus is oorspronkelijk opgericht als een initiatief vanuit de industrie en de handel om de afvalfase van hun verpakkingen aan te pakken. Bedrijven vullen zo hun Uitgebreide Productenverantwoordelijkheid in. Vandaag, ruim 25 jaar later, is Fost Plus meer dan ooit de motor van de circulaire economie. Het originele model groeide uit tot een krachtig systeem, waarin elke partner, publiek of privaat, zijn plaats heeft en zijn rol speelt. Dankzij de nauwe samenwerking doorheen de keten, efficiënte basissysteem en doelmatigheid, haalt België vandaag recyclagepercentages van ruim 92% voor huishoudelijke verpakkingen. 75% daarvan wordt in België gerecycleerd en de rest in onze buurlanden.

Bottle-to-bottle toepassingen

Dankzij de doorgedreven langetermijnvisie haalden we in 2019 reeds een recyclagepercentage van 46% voor plastic en zijn we nu al zeker dat we voor 2020 aan 50% komen – 5 jaar vóór de Europese doelstelling. Bovendien zamelden we in 2019 89% van de PET-drankflessen in en haalden we een recyclagepercentage van 91% voor aluminium (waaronder drankblikjes),. 40% van de ingezamelde PET-drankflessen werd daarbij reeds verwerkt in bottle-to-bottle toepassingen. Met de bouw van de nieuwe PET-recyclagefabriek in Charleroi zal dit cijfer vanaf 2022 oplopen tot meer dan 50%.

Als erkend organisme worden deze cijfers zowel door de Interregionale VerpakkingsCommissie als door onafhankelijke bureaus met grote regelmaat gecheckt en ge-audit. Fost Plus rapporteert volgens de regels die door Europa zijn vastgelegd. Uiteraard betekent dat dat die cijfers aangepast zullen worden aan de nieuwe rekenmethode die vanuit Europa is opgelegd, van zodra de omzetting in de Belgische wetgeving finaal is. Dit is het geval voor elk Europees land.

Beste resultaat ondanks laagste kost

In België bedraagt de kost aan de maatschappij voor de selectieve inzameling, sortering en recyclage van huishoudelijk verpakkingsafval zo'n 15 euro per inwoner. Daarmee zijn we bij de goedkoopste in Europa, terwijl we met ruim 92% in de top van het peloton zitten qua recyclagepercentage. Dat komt omdat elk bedrijf dat een verpakking op de Belgische markt brengt, de exacte kost voor inzameling, sortering en recyclage per materiaal betaalt. Voor de materialen waarvoor de recyclageketen nog in de kinderschoenen staat, is die kost hoger omdat er nog geïnvesteerd wordt in de technologie. Andere materialen zijn dan weer erg gegeerd op de recyclagemarkt. Verpakkingen die de keten verstoren, bijvoorbeeld doordat ze uit een combinatie van materialen bestaan die moeilijk te scheiden zijn, betalen het hoogste tarief. Zo worden bedrijven financieel gestimuleerd om voor goed recycleerbare verpakkingen te kiezen.

Dit volledig transparante materiaal- en activiteitengebaseerde kostenmodel is uniek in Europa.  Omdat elk materiaal zijn eigen kosten dekt, is er bovendien geen directe impact met het wegvallen van dat materiaal op de rest van het systeem. Hoewel het bestaan van twee aparte inzamelsystemen naast elkaar uiteraard de totale kost de hoogte in zal jagen.  

Niet alleen vanuit een ecologisch en sociologisch, maar ook vanuit een economisch perspectief is het voor Fost Plus en de industrie dan ook zeer zinvol om zwerfvuil actief te bestrijden.

Meer buitenshuis ophalen en sorteren in de strijd tegen zwerfvuil

We brengen steeds meer tijd buitenshuis door. Dit heeft een grote impact op de manier waarop we sorteren en zorgt er helaas voor dat veel waardevolle materialen verloren gaan omdat de verpakking niet in ons systeem wordt opgevangen. In veel gevallen komt de verpakking in het restafval terecht. In het slechtste geval wordt de verpakking zwerfvuil.

Verpakkingen zijn bovendien een heel zichtbare fractie van het zwerfvuil. Daarnaast bevat elk achteloos weggegooid flesje of blikje in de berm waardevolle secundaire grondstoffen die zo verloren gaan voor de circulaire economie. Niet alleen vanuit een ecologisch en sociologisch, maar ook vanuit een economisch perspectief is het voor Fost Plus en de industrie dan ook zeer zinvol om zwerfvuil actief te bestrijden.

Daarom evalueren en passen we onze principes voortdurend aan om aan deze veranderende realiteit te voldoen en de doelstelling om het buitenshuis ingezameld PMD te verdubbelen tegen 2023 ook te behalen. Er is daarbij niet één mirakeloplossing. Via proefprojecten zoeken we naar de beste manier om die buitenshuis geconsumeerde verpakkingen te capteren. De industrie neemt bijkomende verantwoordelijkheid door verpakkingen minder zwerfvuilgevoelig te maken, bijvoorbeeld met aangehechte dopjes op drankflessen.

Jobcreatie

Vijf nieuwe sorteercentra en bijkomende recyclagecapaciteit op eigen bodem betekenen een injectie van zo’n 700 miljoen euro in de lokale circulaire economie over de komende jaren, en vertegenwoordigen meer dan 500 directe en dubbel zoveel indirecte nieuwe jobs in een crisisbestendige sector. Fost Plus en de sectorfederaties Fevia, Comeos en Detic zijn vandaag meer dan ooit overtuigd van het belang om die vastgelegde koers te blijven varen.